Alle Q’s en A’s over de indeling van voedingsmiddelen.

Q: Op basis waarvan zijn de voedingsmiddelen in de TCM geclassificeerd?

A: De classificaties berusten op de oude kennis van de traditionele Chinese geneeskunde. Door sinds duizenden jaren voeding als geneesmiddel te gebruiken, leerde men steeds meer over het effect op het lichaam en op bepaalde meridiaansystemen. Ook kwam men er achter of een voedingsmiddel verkoelend op het lichaam werkt of juist verwarmend.
Deze benadering was ook in het westen bekend. Hippocrates en de kloostergeneeskunde deden precies hetzelfde. Veel boeken over de kloostergeneeskunde geven informatie over de thermische werking van voedingsmiddelen en hun medicinale inzet.
Onze voorouders wisten er trouwens ook iets van: denk bijvoorbeeld aan plakjes komkommer die je op gezwollen, hete ogen kunt leggen.

Q: Waarom deze poster?

A: De poster helpt jou om binnen een paar seconden te bepalen welke thermische werking een voedingsmiddel heeft. Alle voedingsmiddelen zijn gesorteerd en duidelijk geclassificeerd. Op die manier hoef je niet meer te zoeken en na te denken als je bij het koken rekening wilt houden met de verschillende smaken. In één oogopslag heb je een up to date tabel bij de hand.
Als je therapeut bent, dan kun je je klanten aan de hand van de poster direct duidelijk maken waarom bepaalde voedingsmiddelen wel/niet aan te raden zijn.

Q: Hoe komt het dat er verschillen zijn in de literatuur en ook ten opzichte van andere voedingsmiddelenlijsten?

A: Ik snap heel goed dat het verwarrend is als een voedingsmiddel in het ene boek anders wordt geclassificeerd dan in een ander boek. Zo kan het gebeuren, dat de ene auteur zegt dat bijvoorbeeld pompoen een neutrale thermische werking heeft; en een andere literatuurbron classificeert pompoen daarentegen als verwarmend.
Ook over het bijhorende element is men het soms niet met elkaar eens: rode biet staat bijvoorbeeld soms bij het element vuur en soms bij het element aarde.
Het enige wat we kunnen doen is accepteren dat er – net als op elk vakgebied – nooit 100% consensus wordt gevonden. Wat mij betreft kan en hoeft dan ook helemaal niet. Belangrijk zijn ten slotte de ervaringen die men zelf met bepaalde voedingsmiddel heeft.
Daarnaast hebben we in de praktijk ook met tendensen te maken. Een voedingsmiddel kan een neutraal thermisch effect met een verfrissende neiging hebben. Dit kun je in een tabel helaas niet in kaart brengen. Waar de ene auteur er voor kiest om het voedingsmiddel in de neutrale kolom te laten, plaats een ander auteur het voedingsmiddel bij verfrissend.
Voedingsmiddelen werken tevens bijna altijd op meerdere orgaansystemen. Zo stimuleert knoflook het yang van de Longen, maar ook het yang van de Nieren. Dit maakt het lastig om te beslissen bij welk element in de tabel knoflook kan worden geplaatst. Uiteindelijk moet je een keuze maken: knoflook wordt door de meeste auteurs bij het element ‘metaal’ geplaatst.
De classificaties op de poster zijn gebaseerd op de gangbare mening binnen de voedingsleer maar ook op basis van mijn ervaringen met mijn klanten.

Q: Hoe zijn de voedingsmiddelen op de poster gesorteerd?

A: De voedingsmiddelen zijn ingedeeld per element. Dat kan duiden op hun smaak, maar ook op de medicinale werking op het desbetreffende orgaansysteem. Daarnaast zijn de voedingsmiddelen ingedeeld volgens hun thermische werking.
Alle categorieën voedingsmiddelen zijn op alfabetische volgorde. De enige uitzondering is de categorie ‘overig’. Deze staat altijd aan het einde van een kolom. Ook de voedingsmiddelen per categorie zijn allemaal op alfabetische volgorde.
Ik heb geen verschil gemaakt tussen vlees, gevogelte en andere dieren. Dus de kikker hoort in dit overzicht net zo bij het vlees als de slak en de kip. Wel heb ik een aparte categorie ‘vis’.

Q: Hoe zit dat met de thermische werking? Waar vind ik tendensen terug?

A: Tendensen kun je niet aflezen uit de poster. Op een gegeven moment moest ik een keuze maken, bij welke thermische werking ik een bepaald voedingsmiddel ging plaatsen. Een voorbeeld: spelt heeft een neutrale thermische werking met een verfrissende neiging. In dit geval heb ik ervoor gekozen om spelt bij neutraal te plaatsen.

Q: Waarom staat er vaak een toelichting tussen haakjes?

A: Om een voedingsmiddel duidelijker te omschrijven en misverstanden te voorkomen heb ik bij sommige voedingsmiddelen ervoor gekozen om extra informatie te geven.
Bijvoorbeeld vermeld ik bij couscous nog tussen haakjes dat het alleen om couscous van tarwe gaat. Je zou kunnen denken dat couscous toch altijd van tarwe is, maar dit is dus niet meer waar. Vroeger was dat wel het geval en alle oude voedingsmiddelenlijsten bedoelden met couscous ook de tarwevariant. Maar inmiddels zijn er veel andere soorten couscous op de markt, bijvoorbeeld couscous van spelt en quinoa. Hierover bestaat (nog?) geen informatie in de voedingsleer. Daarom zijn deze ook niet geclassificeerd.

Q: Soms staan er voedingsmiddelen twee keer op de lijst. Hoe kan dat?

A: Voedingsmiddelen staan er twee keer op, indien er een verschil is tussen gedroogd en vers wat betreft de thermische werking of het element. Zo hoort gedroogde tijm bij het element metaal, maar verse tijm hoort bij het element vuur.
De appel (zuur) staat bij het element hout. De zoete appel staat bij het element aarde. Gedroogde salie is neutraal en hoort bij het element metaal. Verse salie is verfrissend en hoort bij het element vuur.

Q: Ik heb al een voedingsmiddelenlijst uit een ander boek over de vijf elementen voeding. Zijn deze oude lijsten dus niet meer bruikbaar?

A: Ze zijn iets minder up to date, maar zeker nog steeds bruikbaar.

Q: Waar kan ik je poster bestellen?

Dat kan via de webshop. Er is een grote en een kleine versie beschikbaar.